راهنمای استفاده از ابزار خاموشی- شماره سه: Jami

ایران در خاموشی
ایران در خاموشی

پیام‌‌رسان جمی (Jami) یکی از برنامه‌هایی است که می‌توانید برای بهبود حریم خصوصی و امنیت خود در هنگام برقراری ارتباط با افراد دیگر دانلود کنید. از ویژگی‌های آن میتوان به چت متنی فردی و گروهی، تماس های ویدیویی برای جلسات و اشتراک گذاری صفحه نمایش اشاره کرد. جمی از طریق اتصال همتا به همتا کار می‌کند و به دلیل عدم اتکا به سرور مرکزی، حریم خصوصی و سرعت پیام‌ها را افزایش می دهد. جمی به شما این امکان را می دهد که پیامهای رمزگذاری شده ارسال و دریافت کنید و تماس‌های ویدیویی رمزگذاری شده را نگه دارید. جمی حتی می‌تواند زمانی که اینترنت قطع می‌شود با اجازه دادن به شما برای ارسال مستقیم پیام به افراد دیگر استفاده شود. این امکان فقط در صورتی کار می‌کند که مخاطب شما در فاصله ۶ متری از شما باشد.

برای جزییات بیشتر، لطفا راهنمای زیر را بخوانید.

جمی (Jami) چیست؟

جمی  یک برنامه پیام‌رسانی و تماس ویدیویی رمزگذاری‌شده است که به کاربران امکان می‌دهد پیام ارسال کنند، تماس برقرار کنند، تماس ویدیویی با یک یا چند نفر داشته باشند و کارهایی مانند اشتراک‌گذاری صفحه نمایش و اشتراک‌گذاری فایل‌ها مانند تصاویر را انجام دهند.

چگونه کار می‌کند؟

  • جمی در درجه اول، برای ارسال پیام‌ها، تماس‌ها و فایل‌های رمزگذاری شده بین کاربران به اتصال اینترنت از طریق وای فای یا شبکه تلفن همراه متکی است. در مواردی که اینترنت قطع می شود، اگر مخاطبین در فاصله ۶ متری شما قرار داشته باشند، می‌توانید با استفاده از جمی پیام ارسال کنید. در صورت وجود موانع یا دیوار، فاصله شما و مخاطبان باید از این هم کمتر باشد. بنابراین کاربران برای ایجاد ارتباط در مسافت‌های دورتر و با مخاطبینی که در مجاورتشان نیستند باید به اینترنت متصل باشند.
  • جمی با استفاده از فناوری همتا به همتا و رمزگذاری کار می‌کند. همتا به همتا به این معنی است که اطلاعاتی که کاربران برای یکدیگر ارسال می کنند فقط بین افرادی که مکالمه را انجام می‌دهند به اشتراک گذاشته می‌شود. بر خلاف واتساپ یا تلگرام، فناوری همتا به همتا برای ارسال پیام به سرور شرکت متکی نیست. برنامه‌های همتا به همتا، چت‌های شما را برای اشخاصی که به دستگاه شما دسترسی فیزیکی نداشته باشد، غیرقابل دسترس می‌کند.
  • رمزگذاری جمی به این معنی است که فقط کسانی که رمز عبور دارند می‌توانند به اطلاعات جمی دسترسی داشته باشند. اگر یک هکر سعی کند با هک کردن یک سرور جمی به ارتباطات دسترسی پیدا کند، بعید است که بتواند پیام‌های شما را رمزگشایی کند.
  • این بدان معناست که کاربران می‌توانند مستقیماً و بدون دخالت شخص ثالث اطلاعاتی را با یکدیگر به اشتراک بگذارند.  بدین ترتیب اگر مهاجمی قصد هک کردن سرور را داشته باشد، ارتباطات شما همچنان امن است، چرا که تنها راه دسترسی به ارتباطات در جمی، بررسی فیزیکی دستگاه کاربر است.

برای چه کسانی مفید است؟

  • جمی برای کسانی که ممکن است شنود شوند یا در خطر قطع شدن اینترنت باشند مفید است. جمی ابزاری قابل استفاده برای عموم مردم است اما روزنامه‌نگاران، فعالان، معترضان و سایر گروه‌های مشابه بیشترین منفعت را از این نوع ارتباط می‌برند. مزیت این نرم‌افزار نسبت به پیام‌رسان‌های دیگری همچون سیگنال، تلگرام و واتساپ این است که در زمان قطعی اینترنت و در فاصله‌های نزدیک، امکان ارتباط را برای کاربران خود فراهم می‌کند. برای مثال اگر حین برگزاری تظاهرات یا تجمع در یک سالن اینترنت قطع شود، معترضان می‌توانند به وسیله جمی همچنان با هم در ارتباط بمانند.

آیا می‌توان در زمان قطع اینترنت یا زمانی که اینترنت مختل شده است از جمی استفاده کنید؟

  • هنگامی که جمی به اینترنت متصل است، مانند یک برنامه پیام رسان استاندارد عمل می‌کند. شما می‌توانید با افراد در هر نقطه از جهان ارتباط برقرار کنید (اگرچه آنها باید افرادی در لیست تماس شما باشند).
  • در طول خاموشی اینترنت، فقط می‌توانید برای مخاطبینی که در فاصله ۶ متری شما هستند پیام ارسال کنید. شما این امکان را دارید که پیام‌ها را به صورت مستقیم به اشتراک بگذارید یا از یک چت گروهی استفاده کنید و یا تماس‌های ویدیویی وتماس‌های گروهی برقرار کنید. شما می‌توانید تصاویر را به اشتراک بگذارید اما امکان ارسال پیام صوتی در این برنامه وجود ندارد.
  • فناوری «همتا به همتا» جمی به کاربران این امکان را می‌دهد که در زمان فعال یا خاموش شدن اینترنت، پیام ارسال کنند، تماس‌های صوتی و تصویری برقرار کنند و فایل‌ها را با یکدیگر به اشتراک بگذارند.
  • حتی اگر به اینترنت دسترسی نداشته باشید، با فعال کردن گزینه‌ی وای فای در گوشی همراه، می‌توانید از طریق جمی در فاصله نزدیک بین دو تلفن ارتباط برقرار کنید. اما اینکه در محدودیت دسترسی به اینترنت جهانی و برقراری اینترنت داخلی، جمی همچنان یک گزینه‌ی قابل اعتماد برای پیام‌رسانی است، هنوز برای ما روشن نیست.

آیا می‌توان از جمی برای دریافت اطلاعات در داخل یا خارج از ایران در زمان خاموشی استفاده کرد؟

  • اگر اینترنت جهانی مسدود شده باشد، هیچ تضمینی وجود ندارد که پیام‌های شما از طریق شبکه اینترنت داخلی ارسال شود. برای برقراری ارتباط با دیگران در چنین شرایطی نباید به جمی اعتماد کرد.
  • در زمان خاموشی اینترنت، بهترین حالت استفاده از جمی ارتباط با مخاطبین در فاصله کوتاه و کمتر از ۶ متر است. اما وقتی محدودیتی برای استفاده از اینترنت وجود ندارد، جمی مانند یک برنامه پیام‌رسان معمولی عمل کرده و می‌تواند با یک فرد در هر کجای دنیا ارتباط برقرار کند.

حریم خصوصی و امنیت جمی

  • جمی به‌عنوان یک فناوری ادعا می‌کند که امنیت و حریم خصوصی را جدی می‌گیرد و در سال‌های اخیر بارها توسط محققان امنیتی مورد بررسی قرار گرفته است. محتمل‌ترین خطر امنیتی برای کاربران جمی نه در خود این برنامه بلکه در حالتی است که شخصی به دستگاه آن‌ها دسترسی فیزیکی پیدا کند.
  • جمی هنگام ارسال پیام شما به مخاطبین از رمزنگاری استفاده می‌کند. این مساله امنیت و حریم خصوصی شما را بهبود می‌بخشد، زیرا رهگیری ارتباطات و خواندن آنها را برای شخص دیگری دشوار می کند.
  • به همین ترتیب شما می‌توانید با قرار دادن رمز عبور بر روی حساب کاربری جمی، از اطلاعات و پیام‌های خود حتی در برابر کسانی که به دستگاه شما دسترسی فیزیکی دارند محافظت کنید.
  • از آنجایی که برای باز کردن حساب کاربری در جمی نیازی به ایمیل یا شماره تلفن ندارید، این برنامه اساسا اطلاعات خصوصی زیادی از شما ندارد تا مخاطبان و یا هکرهای احتمالی به آن دسترسی پیدا کنند.
  • اگرچه اطلاعات حساب و مکالمات به طور پیش فرض در دستگاه رمزگذاری می‌شود اما رمزگذاری فایل‌هایی مانند عکس‌ها و اسناد به طور خودکار صورت نمی‌گیرد. برای حل این مشکل، توصیه می‌شود فایل‌ها و هارد دیسک دستگاه خود را از طریق تنظیمات امنیتی دستگاه رمزگذاری کنید.
  • در نظر داشته باشید که اگر برای محافظت از برنامه جمی از رمز عبور استفاده می‌کنید، با فراموش کردن رمز و یا پاک شدن اپلیکیشن جمی از روی دستگاه، تمام اطلاعات شما در این برنامه از بین خواهد رفت.
  • گرفتن  اسکرین‌شات و به اشتراک گذاشتن صفحه نمایش با دیگر کاربران در برنامه جمی به صورت پیش فرض امکان‌پذیر است. هرچند شما می‌توانید این قابلیت را روی گوشی خود غیر فعال کنید اما نمی‌توانید این محدودیت را برای دیگر کاربران نیز اعمال کنید وهمواره دیگر کاربران اجازه خواهند داشت که از محتوای رد و بدل شده با شما در پیام‌رسان جمی  اسکرین‌شات بگیرند.
  • وای‌فای بدون در نظر گرفتن برنامه یا دستگاهی که استفاده می‌کنید دارای چندین آسیب پذیری امنیتی است. هنگامی که دستگاه شما به وای فای متصل باشد و یا زمانی که بخواهید از طریق ویژگی همتا به همتا پیامی را با دیگران به اشتراک بگذارید، جمی ارتباط شما را از طریق وای فای برقرار می کند. بنابر دو گزاره فوق، اگر مهاجمی به طور طولانی مدت در نزدیکی شما قرار گیرد ممکن است بتواند از طریق آسیب پذیری ذاتی سیستم وای فای خطراتی را متوجه شما کند. هرچند با رمزگذاری پیام‌های جمی مهاجم نمی‌تواند پیام‌های شما را مشاهده کند، حتی اگر بتواند بقیه فعالیت‌های اینترنتی شما را ببیند.

اگر تلفن شما به سرقت رفته یا از شما گرفته شود چگونه می توانید از حریم خصوصی خود محافظت کنید؟

  • می‌توان با ایجاد گذرواژه برای جمی و رمزگذاری هارد دیسک دستگاه ،از آسیب‌ها ونفوذ‌های احتمالی که بر اثر دسترسی فیزیکی به دستگاه ممکن است رخ دهد، جلوگیری کرد.
  • اگر می‌ترسید کسی به دستگاه شما دسترسی فیزیکی پیدا کند و یا در خطر ضبط و مصادره گوشی خود هستید، باید برنامه جمی را سریعا از روی گوشی حذف کنید تا مطمئن شوید که هیچ کس نمی‌تواند به آن اطلاعات دسترسی داشته باشد.
  • مهم نیست که جمی چقدر امن باشد، اگر شخصی به دستگاه شما دسترسی فیزیکی دارد و رمز عبور شما را می‌داند، بهترین و امن‌ترین راه برای حفاظت از اطلاعات خصوصی، حذف برنامه جمی است.

آیا جمی از فارسی پشتیبانی می‌کند؟ رابط فارسی هم دارد؟

  • این برنامه از نمادهای ساده‌ای استفاده می‌کند که به کاربر کمک می‌کند بدون دانستن زبان انگلیسی به پیام‌ها، تنظیمات حساب و مخاطبین دسترسی پیدا کند.
  • وبسایت جمی زبان فارسی دارد اما کامل نیست.
  • در تنظیمات اولیه این برنامه از زبان انگلیسی ساده و تا جای ممکن همه فهم استفاده شده است. اما کسانی که به هیچ عنوان انگلیسی متوجه نمی‌شوند نیز با کمی راهنمایی می‌توانند تنظیمات برنامه را تغییر دهند.
  • برای تنظیمات پیشرفته باید تا حدودی زبان انگلیسی را بدانید و یا از یک مترجم یا راهنما در کنار خود استفاده کنید.
  • با وجود اینکه رابط کاربری به زبان انگلیسی است، می‌توانید به فارسی یا هر زبانی که با آن احساس راحتی می‌کنید پیام ارسال کنید.

دانلود جمی

  • می‌توانید جمی را برای اندروید از گوگل پلی استور و برای iOS از اپ استور اپل دانلود کنید.
  • جمی بر روی سیستم‌عامل‌هایWindows، Mac و Linux نیز قابل دسترسی است و می‌توان آن را مستقیماً از وب‌ سایت جمی دانلود کرد.
  • با وجود اینکه جمی در فروشگاه Google Play در دسترس است، توصیه می‌شود که کاربران اندروید برنامه را از طریق FDroid دانلود کنند زیرا FDroid برای دانلود نرم افزار به حساب کاربری نیاز ندارد. این باعث می‌شود دانلود شما از چشم هکرهای احتمالی دور و فعالیت شما امن‌ترباشد.
  • شما می‌توانید برای دستگاه‌هایی با سیستم‌عامل اندروید این برنامه را از فروشگاه پس‌کوچه نیز دانلود کنید اما به نسبت نسخه‌های دریافتی از فروشگاه‌های گوگل پلی یا  FDroid، نصب آن مراحل بیشتری خواهد داشت.

آیا برای استفاده از جمی نیاز به وی‌پی‌ان داریم؟

  • خیر، نیازی به استفاده ازوی‌پی‌ان ندارید.
  • برای کاهش خطرات امنیتی مرتبط با استفاده از وای فای عموی که پیش‌تر ذکر شد، می‌توانید با استفاده از وی‌پی‌ان‌ (مانند Psiphon یا Outline) لایه‌های امنیتی خود را تقویت کنید. حتی با وجود استفاده از وی‌پی‌ان‌، یک هکر چیره‌دست می‌تواند فعالیت‌های آنلاین شما( مثلا پیام‌های تلگرام) را رصد کند. وی‌پی‌ان‌ می‌تواند حریم خصوصی شما را به طور کلی ارتقا بخشد اما بر روی امنیت پیام‌‍رسان جمی تاثیر چندانی ندارد چرا که پیام‌ها دراین برنامه به خودی خود رمزگذاری شده است.
  • نکته‌ای در مورد Tor: حتی زمانی که از Tor در تلفن یا رایانه خود استفاده می‌کنید، به این معنی نیست که تمام فعالیت های شما به طور خودکار در Tor اجرا می‌شود. برای گشت و گذار در وب به صورت ناشناس، کاربران باید از مرورگر Tor (اندروید، لینوکس، ویندوز و مک)، یا مرورگر Onion iOS  استفاده کنند.

الزامات استفاده

  • برای استفاده از جمی به یک نام کاربری احتیاج دارید. برای ایجاد این نام کاربری نیازی به  شماره تلفن و یا ایمیل ندارید که همین مساله باعث افزایش حریم خصوصی شما می‌شود.
  • برای اضافه کردن مخاطب به لیست مخاطبین در برنامه جمی دو راه وجود دارد. یکی از آنها به اشتراک گذاشتن کد QR است و دیگری ارائه هویت جمی Jami Identity است. Jami Identity با نام کاربری که قبلا برای خودتان انتخاب کردید، متفاوت است.
  • اضافه کردن مخاطب با کد QR در زمان خاموشی اینترنت امکان پذیر نیست. اما از طریق Jami Identity حتی بدون دسترسی به وب سایت و در زمان قطعی کامل اینترنت نیز دیگران می‌توانند با ارائه Jami Identity شما، به لیست مخاطبان شما اضافه شوند.

به عبارت دیگر در این برنامه شما تنها با کسانی می‌توانید ارتباط برقرار کنید که کد QR و یا هویت جمی (Jami Identity) خود را با شما به اشتراک گذاشته باشند. ارتباط با دیگران در این برنامه بدون داشتن این اطلاعات غیر ممکن است.

کد QR یا Jami Identity را می‌توان از بخش تنظیمات برنامه دریافت کرد.

  • به همین ترتیب، برای شرکت در چت‌های گروهی، تماس‌های ویدیویی و کنفرانس‌های ویدیویی، حتما باید یکی از اعضای حاضر در آن‌ها، از لیست مخاطبین شما باشد.

کاربران برای کسب اطلاعات بیشتر یا دریافت پشتیبانی فنی به کجا می تواند مراجعه کند؟

  • خدمات مشتریان اپل استور از برنامه جمی پشتیبانی فنی نمی‌کند.
  • پشتیبانی در انجمن وب جمی در دسترس است. لازم به ذکر است که در آنجا کاربران با یکدیگر تعامل دارند و نمایندگان جمی اغلب به سوالات پاسخ نمی‌دهند.
  • پشتیبانی کارکنان جمی فقط برای کاربران تجاری در دسترس است.

نصب و استفاده از جمی

۱. F-Droid (اندروید) را نصب کنید و آن را باز کنید. اگر از iOS استفاده می کنید، مستقیماً به اپل استور بروید و برنامه را از آنجا نصب کنید. لطفاً به خاطر داشته باشید که برنامه iOS جمی با برنامه اندروید نشان داده شده در زیر متفاوت است. اگرچه این متفاوت هستند اما جمی در همه سیستم عامل ها عملکردهای یکسانی دارد.

۲. جمی را جستجو کنید و برنامه را دانلود کنید.

۳. نام کاربری خود را برای ایجاد یک حساب کاربری انتخاب کنید. این اختیاری است اما توصیه می‌شود یک رمز عبور خاص برای جمی تنظیم کنید.

۴. یک نام کاربری به غیر از نام کاربری که ابتدا نوشتید، ایجاد کنید. این نام کاربری ثانویه زمانی که مخاطبین با شما ارتباط برقرار می‌کنند به جای اولین نام کاربری که ایجاد کرده‌اید، نشان داده می‌شود.

۵. مکالمه‌ای را با مخاطبین خود شروع کنید.

۶. با به اشتراک گذاری یک کد QR یا نام کاربری خود، مخاطبین را اضافه کنید. می‌توانید درخواست های تماس را برای قبول یا رد آنها مشاهده کنید. می‌توانید کد QR شخص دیگری را اسکن کنید تا آنها را اضافه کنید.

۷. شما می‌توانید با دعوت شدن توسط یک مخاطب، به یک چت گروهی، تماس ویدیویی یا تماس کنفرانسی بپیوندید. دعوت‌نامه‌ها را می‌توان با یک کد QR یا با افزودن شخصی به لیست مخاطبین خود به اشتراک گذاشت. می‌توانید با کلیک کردن روی  start conversation در پایین سمت راست صفحه، مکالمه‌ای را با یک فرد شروع کنید.

۸. برای تنظیمات شبکه و حریم خصوصی، وارد تب “تنظیمات” شوید. توصیه می‌شود تنها تنظیماتی را تغییر دهید که مربوط به روشن کردن «مسدود کردن اسکرین‌شات و ضبط» و «اجرا در پس‌زمینه» باشد.

۹. از تنظیمات «حساب» برای تغییر تنظیمات مربوط به پیام‌رسانی، اعلان‌ها و اتصال رایانه به تلفن خود استفاده کنید. لطفاً توجه داشته باشید که تب «رسانه(media)» صداهای اعلان شما را کنترل می‌‌کند. می‌توانید هنگام استفاده از برنامه، امکان مشاهده وضعیت آنلاین شما توسط سایر کاربران را غیرفعال کنید.

۱۰. در تنظیمات «حساب» (Account)، می‌توانید رمز عبور خود را تغییر دهید، یک نسخه پشتیبان مخصوص دستگاه خود ایجاد کنید، حساب‌هایی را که مسدود کرده‌اید، مدیریت کنید و حساب خود را حذف کنید. لطفاً توجه داشته باشید که پشتیبانی فقط اطلاعات آن دستگاه را ذخیره می‌کند و از اطلاعاتی مانند متون، فایل‌ها و ویدیوهایی که در دستگاه دیگری نگهداری می‌شوند، پشتیبانی نمی‌شود.

۱۱. در تنظیمات «پیشرفته»( Advanced)، «اجازه پیدا کردن همتایان محلی» ( enable local peer discovery) را روشن کنید تا در صورت از دست دادن دسترسی به اینترنت، جمی بتواند با کاربرانی که در فاصله ۶ متری شما هستند ارتباط برقرار کند.

۱۲. در تنظیمات «پیام‌ها» تنظیماتی را که به شما اجازه می‌دهد از فردی که در لیست مخاطبین شما نیست تماس دریافت کنید را خاموش کنید. هنگام برگزاری یک تماس کنفرانسی، «حالت قرار ملاقات» را روشن کنید تا به مخاطبین اجازه دهید که با تماس مستقیم به گفتگو اضافه شوند.

به اشتراک بگذارید